Năm 2024, trước tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; biến đổi khí hậu, thiên tai, bão lụt, dịch bệnh, các vấn đề an ninh phi truyền thống tác động… nhưng nhờ được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ; sự ủng hộ của người dân, doanh nghiệp, toàn ngành Y tế đã làm nên nhiều thành tựu, góp phần tích cực vào thành công chung của đất nước.
Báo Đại biểu Nhân dân lựa chọn 10 sự kiện nổi bật của ngành trong năm 2024 như sau:
1. Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược
Ngày 21.11. 2024, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược, với 426/430 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 88,94% tổng số đại biểu Quốc hội.
Các đại biểu biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược (Ảnh: Minh Đức – TTXVN)
Cụ thể, Điều 1 sửa đổi 50 điều, bãi bỏ 2 điểm, 2 khoản và 1 điều của Luật Dược hiện hành và bổ sung 3 điều mới; Điều 2 về sửa đổi, bổ sung Phụ lục số 01 về danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá ban hành kèm theo Luật Giá số 16/2023/QH15; Điều 3 về Điều khoản thi hành.
Với những điểm mới nêu trên, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược sẽ giải quyết được căn cơ những tồn tại, bất cập trong công tác quản lý nhà nước về dược, giúp ngành dược tiếp tục phát triển mạnh mẽ, cũng như công tác đảm bảo cung ứng kịp thời thuốc có chất lượng, an toàn, hiệu quả và giá cả hợp lý.
2. Chính thức cấm thuốc lá điện tử từ năm 2025
Trên quan điểm là cơ quan bảo vệ sức khỏe người dân, Bộ Y tế đã có báo cáo Quốc hội liên quan đến việc cấm các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trước khi Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá (sửa đổi) được xem xét, thông qua.
Quốc hội đã chính thức thông qua nghị quyết về việc cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025 (Ảnh: ITN)
Ngày 30.11.2024, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 173/2024/QH15 về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV; trong đó có đề cập đến việc cấm thuốc lá điện tử từ năm 2025.
Nghị quyết được thông qua nêu rõ, Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội và giao Chính phủ tổ chức thực hiện cụ thể.
3. Tập trung mọi nguồn lực cứu chữa bệnh nhân Làng Nủ
Trận lũ quét kinh hoàng diễn ra vào ngày 10.9 tại Làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai) đã chôn vùi 37 ngôi nhà, làm 51 người chết và 33 người mất tích, gần 20 người bị thương được điều trị.
Nhiều bệnh nhân điều trị tại địa phương, 3 nạn nhân nặng được chuyển xuống Hà Nội điều trị, trong đó 2 người đã tử vong. Người đầu tiên là nam bệnh nhân 31 tuổi qua đời tại Bệnh viện Bạch Mai do suy đa tạng sau 4 ngày điều trị; bệnh nhân nam 28 tuổi tử vong sau hơn một tuần điều trị tại Bệnh viện Việt Đức. Còn bé gái 11 tuổi điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng suy hô hấp nặng, tổn thương viêm phổi nặng.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai Đào Xuân Cơ và các đại biểu cùng chúc mừng bé và gia đình (Ảnh: BVCC)
Ngày 24.9, khi đến Bệnh viện Bạch Mai làm việc và thăm bệnh nhân, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã chỉ đạo bằng mọi giá tập trung mọi nguồn lực cứu chữa cháu bé 11 tuổi. Tiếp đó, Bệnh viện Bạch Mai tổ chức hội chẩn liên viện với sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành của Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TW, Bệnh viện Nhi TW cùng các chuyên gia giàu kinh nghiệm đa chuyên khoa của Bệnh viện Bạch Mai.
Sau 2 tuần điều trị bằng tất cả các phương pháp tiên tiến nhất tại Trung tâm Hồi sức tích cực, bé gái được theo dõi sát sao từng thông số cận lâm sàng, từng biểu hiện lâm sàng để có những phác đồ, chiến lược và xử trí phù hợp với diễn biến bệnh. Từ ngày 25.9 – 29.9, các dấu hiệu sinh tồn của bệnh nhi đã cải thiện rõ rệt. Đến ngày 1.11, bệnh nhi đã được xuất viện trong niềm vui khôn tả của các thầy thuốc và gia đình, kết thúc 50 ngày tích cực điều trị tại bệnh viện.
4. Đẩy mạnh phát triển và sử dụng các nền tảng số y tế
Hồ sơ sức khỏe điện tử, quản lý tiêm chủng, hỗ trợ tư vấn khám chữa bệnh từ xa và trạm y tế xã là 4 nền tảng số được Bộ Y tế tập trung thúc đẩy phát triển và đưa vào sử dụng.
Trong đó, Bộ Y tế đẩy mạnh chuyển đổi số tại các bệnh viện, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và hỗ trợ điều trị từ xa trong Khám chữa bệnh, thanh toán dịch vụ y tế không dùng tiền mặt; xây dựng Kho dữ liệu điện tử trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính Bộ Y tế. Đặc biệt, Bộ Y tế đã có 6/6 hệ thống dịch vụ có dữ liệu trên Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia 23.
Bộ Y tế đã có 6/6 hệ thống dịch vụ có dữ liệu trên Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia 23 (Ảnh: ITN)
5. Sửa đổi Luật bảo hiểm y tế sau 15 năm thực hiện
Vượt qua những khó khăn, thách thức, năm 2024 Bộ Y tế đã tập trung tham mưu trình Quốc hội, Chính phủ ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, chính sách quan trọng, tháo gỡ khó khăn về lĩnh vực bảo hiểm y tế (BHYT), kịp thời đáp ứng yêu cầu công tác khám, điều trị bệnh, đảm bảo công tác chăm sóc sức khỏe người dân.
Quốc hội thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (Ảnh: Cổng thông tin điện tử Quốc Hội)
Đặc biệt, ngày 27.11.2024, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế, với 446/455 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 93,11% tổng số đại biểu Quốc hội. Luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01.7.2025.
Theo Bộ Y tế, với những điểm mới tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT sẽ giải quyết được vướng mắc mang tính cấp bách sau 15 năm thực hiện Luật BHYT, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, bảo đảm an sinh xã hội, quyền, lợi ích của người tham gia BHYT, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, góp phần từng bước giảm tỷ lệ chi trực tiếp từ tiền túi của người tham gia BHYT và tăng cường quản lý, sử dụng hiệu quả quỹ BHYT.
6. Thực hiện thành công ca ghép đồng thời tim – gan lần đầu tiên tại Việt Nam
Ca ghép đồng thời ghép tim-gan được Bệnh viện Việt Đức thực hiện thành công vào tháng 9. Người được ghép tim là bệnh nhân 41 tuổi, trong tình trạng cả gan-tim-thận đều suy ở giai đoạn rất nặng, nguy cơ tử vong cao nếu không được ghép. Người hiến tạng là một bệnh nhân chấn thương sọ não nặng và không còn kỳ vọng sống tại Bệnh viện Đa khoa Nghệ An.
Các y, bác sĩ dành một phút tri ân, mặc niệm bệnh nhân chết não hiến tạng (Ảnh: BVCC)
Trước khi đi đến quyết định ghép tạng, TS.BS Dương Đức Hùng, Chủ tịch Hội đồng khoa học Bệnh viện Việt Đức đã triệu tập gấp chuyên gia trong các lĩnh vực: Hồi sức, Tim mạch, Gan, Thận cùng tham gia hội chẩn. Ngay lập tức, các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức được quyết định chia thành 2 nhóm: Một nhóm ở lại giúp Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An thực hiện đồng thời 2 ca ghép thận tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An; nhóm còn lại nhanh chóng khẩn trương đưa tạng lấy được về Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức để chuẩn bị cho ca ghép.
Sau 3 giờ 30 phút di chuyển, các tạng thu nhận đã được đưa về Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Trái tim và gan mới ngay lập tức đã được cấy ghép vào cơ thể người bệnh đang chờ. Chỉ sau 8 tiếng phẫu thuật, trái tim ghép đã bắt đầu được đập trở lại. Sau đó, tim gan của bệnh nhân dần hồi phục, chức năng gan đã trở về bình thường, được rút nội khí quản, tỉnh táo.
Theo các chuyên gia, đây là lần đầu tiên Việt Nam thực hiện thành công ca ghép tim gan đồng thời trên một bệnh nhân đặc biệt ở giai đoạn nặng. Đây là kỳ tích mới trong lĩnh vực ghép tạng của Việt Nam.
7. Tháo gỡ cơ chế vướng mắc trong hoạt động đấu thầu tại các cơ sở y tế
Để khắc phục khó khăn, vướng mắc trong công tác mua sắm, đấu thầu và tình trạng thiếu thuốc, vật tư, thiết bị y tế Quốc hội đã ban hành Luật Đấu thầu năm 2023, Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023; Chính phủ đã ban hành Nghị định số 96/2023/NĐ-CP hướng dẫn Luật Khám bệnh, chữa bệnh và Nghị định số 24/2024/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đấu thầu.
Nhiều giải pháp đã được ban hành để tháo gỡ các khó khăn trong mua sắm thuốc (Ảnh: ITN)
Bộ Y tế cũng đã ban hành các Thông tư hướng dẫn thực hiện Luật Đấu thầu về công tác mua thuốc, vật tư y tế, thiết bị y tế để các đơn vị áp dụng như: Thông tư số 04/2024/TT-BYT ngày 20.4.2024 quy định danh mục mua sắm tập trung cấp quốc gia đối với thuốc; Thông tư số 05/2024/TT-BYT ngày 14.5.2024 quy định danh mục thuốc, thiết bị y tế, vật tư xét nghiệm được áp dụng hình thức đàm phán giá và quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu áp dụng hình thức đàm phán giá; Thông tư số 07/2024/TT-BYT ngày 17.5.2024 quy định về đấu thầu thuốc tại các cơ sở y tế công lập.
8. Nâng cao năng lực y tế dự phòng, y tế cơ sở
Năm 2024, các dịch bệnh truyền nhiễm cơ bản được kiểm soát, không xuất hiện các chùm ca bệnh, ổ dịch lớn trong cộng đồng. Đặc biệt, công tác phòng chống HIV/AIDS, các bệnh không lây nhiễm, quản lý nhà nước về môi trường y tế, an toàn thực phẩm được tăng cường.
Để có kết quả đó, Bộ Y tế đã chủ động nâng cao năng lực y tế dự phòng, y tế cơ sở bằng việc tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành 04 Công điện chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương về phòng, chống dịch bệnh. Triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng, chống dịch sởi năm 2024, các giải pháp bảo đảm vaccine cho Chương trình tiêm chủng mở rộng.
Ban hành Thông tư quy định gói dịch vụ y tế cơ bản phục vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, dự phòng và nâng cao sức khỏe; tiếp tục hoàn thiện danh mục, định mức kinh tế kỹ thuật về y tế dự phòng.
Bộ Y tế đã chủ động nâng cao năng lực y tế dự phòng, y tế cơ sở (Ảnh: TTXVN)
9. Việt Nam đứng đầu Đông Nam Á về số ca ghép tạng
Việt Nam là nước duy nhất Đông Nam Á trong danh sách quốc gia thực hiện hơn 1.000 ca hiến ghép tạng mỗi năm kể từ 2022. Số ca ghép tăng cao chứng tỏ trình độ khoa học kỹ thuật có bước tiến vượt bậc, làm chủ nhiều kỹ thuật khó và hơn nhiều nước trong khu vực.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đăng ký hiến tạng, kêu gọi mọi người dân tình nguyện đăng ký hiến tạng (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)
Trong hơn 1.000 ca ghép mỗi năm, Việt Nam thực hiện khoảng 100 ca ghép gan, 90 ca ghép tim, 13 ca ghép phổi, ghép tụy và ghép ruột non đều tiến hành hai ca. Số bệnh viện được Bộ Y tế cấp phép đủ điều kiện ghép tạng tăng dần, lên 28 cơ sở. Đặc biệt, vào ngày 19.5, tại Bệnh viện Việt Đức, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ phát động phong trào "Đăng ký hiến tặng mô, tạng cứu người – Cho đi là còn mãi"; và trực tiếp cùng gia đình đăng ký hiến mô tạng.
10. Hoạt động đối ngoại của ngành Y tế được đẩy mạnh
Trong năm 2024, tiếp tục triển khai hiệu quả đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng lần thứ XIII, ngành Y tế đã triển khai nhiều hoạt động đối ngoại phong phú, thiết thực và đã có nhiều kết quả quan trọng góp phần tăng cường hội nhập quốc tế, phát triển hệ thống y tế cả chiều sâu và chiều rộng.
Khánh thành Trung tâm hợp tác với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về chuẩn bị, ứng phó với đại dịch và quản lý lâm sàng các bệnh truyền nhiễm (Ảnh: ITN)
Theo đó, tiếp tục tích cực tham gia các hợp tác quốc tế song phương và đa phương; các diễn đàn, hội nghị quốc tế, tổ chức 14 đoàn ra của Lãnh đạo Bộ và tiếp đón các đoàn công tác của các quốc gia, tổ chức quốc tế sang thăm, làm việc, trao đổi kinh nghiệm triển khai công tác y tế. Khánh thành Trung tâm hợp tác với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về chuẩn bị, ứng phó với đại dịch và quản lý lâm sàng các bệnh truyền nhiễm. Huy động các tổ chức quốc tế hỗ trợ kỹ thuật, tài chính cho phát triển ngành y tế (các dự án ODA, NGO, khoản tài trợ vaccine tiêm chủng mở rộng, thiết bị, vật tư, hóa chất, đặc biệt cho công tác xử lý nước và vệ sinh môi trường do cơn bão số 3 Yagi).
Theo Báo Đại biểu Nhân dân